سال 2020، سال درس؛ سال دو و صفر و سال بیست...

سلام دوستان عزیز. خوب هستید؟ امیدوارم که خوب و سلامت باشید. واقعا چه سال عجیبی است این سال 2020 ... چه اتفاقاتی که نیافتاد واقعاً ...

سال 2019 که رفت، در آخرین روزهایش، چالشی را برای بشریت باقی گذاشت که کل جهان را به خود مشغول کرد. Coronavirus Disease 2019 یا همان COVID-19. البته بشریت هم حریف چندان ضعیفی نیست و در تلاش است و مسلما خواهد توانست بر این چالش عظیم غالب آید ...

بله، بالاخره امروز، دوشنبه 16 مارس 2020، اولین تزریق آزمایشی اولین واکسن COVID-19 بر روی اولین داوطلب انجام گرفت [منبع 1]، شکل 1.

شکل 1. اولین تزریق اولین واکسن کرونا به اولین داوطلب، تصویر از منبع 2

شرکت modeRNA که یک شرکت بیوتکنولوژی است، خبر موفقیت خود در این زمینه را با انتشار تایم لاین فعالیت هایش در این زمینه، گزارش داد. شکل 2، گزارش مذکور را در وب‌سایت رسمی این شرکت، نشان می‌دهد.

شکل 2. گزارش تایم لاین فعالیت های شرکت مودرنا

قرار است این تزریق بر روی 45 فرد بالغ و سالم دیگر نیز انجام گیرد و یک ماه بعد، فاز دوم آزمایش این واکسن، به انجام خواهد رسید [منبع 3]. با امید موفقیت‌آمیز بودن این آزمایش ... البته فعالیت‌های دیگری نیز، غیر از آمریکا، و در کشورهای دیگر در جریان است و درصورت عدم موفقیت واکسن تولیدی شرکت modeRNA، آنها نیز شانس‌های بعدی هستند. مثلا سه روز پیش (13 مارس) یک شرکت از کشوری دیگر، اعلام کرد که واکسنی خوراکی برای این ویروس تولید کرده است و در صورت طی کردن مراحل خاص تولید دارو، قادر به تولید ده ها تن از این واکسن در کشور خود و چندین کشور دیگر است ... آلمان نیز در این زمینه گام‌های خوبی برداشته و به احتمال زیاد، به نتایج خوبی خواهد رسید ...

البته که این محققان و شرکت‌های بیوتکنولوژی، در سال 2020، بیست دارند ... اما انسان‌های دیگری نیز نمره‌ی بیست می‌گیرند، بله کادر درمان، پزشکان و پرستاران ... جالب است که سال 2020 توسط سازمان جهانی بهداشت، سال پرستار و ماما نامگذاری شده است [منبع 4]، شکل 3.

شکل 3. نامگذاری سال 2020 بعنوان سال پرستار و ماما

وب‌سایت آکسفوردپلاس، از فداکاری همه‌ی پرستاران، پزشکان و تمامی کادر درمان گرانقدر کشورمان، تشکر می‌کند و به نظر ما، تشکر و قدردانی از این قشر جامعه، وظیفه‌ی تک‌تک ماهاست.

اما از هر چه بگذریم، سخن دوست خوش تر است، پس کمی از دانش و تحصیل بگوییم ...

جالب است که برخی از رشته‌های دانشگاهی که در حالت عادی، به نظر رشته‌های علوم پایه‌ی کم اهمیت دیده می‌شوند، همان تخصص‌هایی هستند که در بحران‌های جهانی مثل شیوع بیماری کروناویروس جدید، به داد مردم جهان می‌رسند. گرایش‌های مختلف زیست‌شناسی سلولی و مولکولی، مانند میکروبیولوژی (میکروب‌شناسی)، بیوتکنولوژی میکروبی (زیست‌فناوری میکروبی) و بیوتکنولوژی دارویی از این جمله‌اند و من شخصاً عاشق تحصیل در این زمینه‌ها هستم.

تصور کنید که ویروس مرگباری همچون کرونای جدید، هر سال با فصل گرما کم رنگ می‌شد و همچون سرماخوردگی‌های معمولی، با شروع فصل سرما، مجدداً و با قدرت تمام، ظاهر می‌شد و به جان مردم می‌افتاد. اما به مدد چنین تخصص‌هایی، بشر توانسته و باز خواهد توانست حیات نسل خود را بر روی زمین تضمین کند و خاطره‌ی چنین بیماری‌های وحشتناکی را به تاریخ بسپارد. حصبه، وبا، سیاه‌سرفه، فلج اطفال، دیفتری، کزاز، طاعون، ... تمامی اینها روزی بلایای واقعی و ملموس جوامع بشری بودند بسیار بدتر از کرونا. اما اکنون چه؟ فقط نامی بر روی واکسن... فقط یک اسم...

من در مقاله‌ی «مرور سال 2019 و تصمیمات برای سال 2020»، نوشته بودم که اگر ثبت‌نام در یک رشته‌ی بدون آزمون پیش پا افتاده در دانشگاه پیام نور شهر خودتان، آنهم یک رشته‌ی علوم پایه که نه کار برایش وجود دارد نه آینده‌ای برایش تصور می‌شود، هدفی است که شاید برای خیلی‌ها کسالت آورترین، مزخرف ترین و راحت ترین کار دنیا باشد، برای من، دانشجوی رسمی شدن در رشته‌ی زیست شناسی پیام نور میاندوآب، شاید مهمترین، حیاتی‌ترین و سخت‌ترین کار دنیاست!!!. اکنون می‌توانم راحت‌تر و ملموس‌تر، درباره‌ی چرایی این طرز تفکرم صحبت کنم.

البته در آن مقاله هم گفته بودم که من یک پروژه‌ی بلند مدت برای خودم تعریف کرده‌ام و آن تاسیس یک شرکت دانش‌بنیان در زمینه‌ی بیوتکنولوژی، در دوران بازنشستگی‌ام از آموزش و پرورش است. مدرک لیسانس زیست شناسی پیام نور هم بعنوان پایه‌ی کار لازم است (جهت اخذ ارشد، دکتری و مجوزهای مورد نیاز). اما با این شرایطی که پیش آمده است، این هدفم، برای من، بیشتر و بیشتر ارزشمندتر و مقدس‌تر شده است.

البته من 24ام اسفند (همین چند روز پیش)، وارد چهل‌و‌سه سالگی شده‌ام و کارشناسی ارشد نرم‌افزار دارم اما با این وجود، و علیرغم همسر بودن و بابای دو تا فرزند مثل دسته‌ی گل بودن و کلی گرفتاری روزمره، هنوز عاشق علم و تحصیل هستم و هدفم از دانشجو شدن، دراصل، شروع تحصیل در یک رشته‌ی دوم هست. من مسیری که برای تحصیلم در این زمینه‌ی دوم در نظر گرفته‌ام (البته از چند سال پیش)، به قرار زیر است:

1- کارشناسی زیست شناسی عمومی (پیام نور)

2- ارشد زیست شناسی سلولی و مولکولی گرایش بیوتکنولوژی میکروبی (وزارت علوم)

3- دکتری بیوتکنولوژی پزشکی گرایش بیوتکنولوژی دارویی (دانشگاه علوم پزشکی)

اما دکترای بیوتکنولوژی دارویی، همان تخصصی است که واکسن کرونا را تولید کرده است. پس می‌بینیم که چرا «مهمترین، حیاتی‌ترین و سخت‌ترین کار دنیا» ... بله ...

یک نکته‌ی دیگر هم بگویم و از این مبحث بگذریم و آن اینکه، مدتی طول خواهد کشید که آزمایشات واکسن‌های جدید، دوره‌ی خود را کامل کرده، وارد بازار شده و به دست ما برسند. پس تا آن زمان لطفاً حتما و حتما قرنطینه‌ی خانگی و نکات بهداشتی را رعایت کنیم. البته ما نیز در وب‌سایت آکسفوردپلاس، چند نکته‌ی بهداشتی در این زمینه، منتشر کرده‌ایم که می‌توانید در مقاله‌ی قبلی‌یمان مطالعه فرمایید: بیایید به مقابله با ویروس خطرناک کرونا بپردازیم؛ چند توصیه برای پیشگیری از ابتلا *ورژن ویرایش شده*.

اما چند روزی بیشتر به عید نوروز باقی نمانده و احتمالاً برعکس سال گذشته، امسال نتوانم مطالبی برای نوروز بنویسم. مقاله‌هایم در مورد ماهی، که نوروز سال گذشته نوشته بودم را یادتان هست؟

ماهی عید که امسال خریده ام، یک جفت گلدفیش بسیار دوست داشتنی نژاد اوراندا (Oranda Goldfish)

گلدفیش های رد کپ اوراندا (Red Cap Oranda Goldfish) که بجای ماهی قرمز عید خریده بودم صبح اول فروردین داخل تنگ، تخم ریزی کردند!!!

شاید برای بعضی از دوستان که آن مقاله‌ها را مطالعه کرده بودند، در این بازه، این سوال پیش آمده بوده که، سرنوشت آن همه لارو ماهی که در روزهای آغازین سال گذشته متولد شده بودند، بالاخره چه شد. راستش آن جفت ماهی خوشگل ما، خیلی فعال بودند و تا اوایل تابستان، هر ده بیست روز یکبار، کلی تخم می‌گذاشتند. بیشتر از 500 لارو ماهی برداشته بودم. خودم ماهی‌های مولدم را جفتی صدهزار تومان خریده بودم و فکر می‌کردم که سال دیگه، با فروش این 500 ماهی، حدود 25 میلیون تومان گیرم می‌آید. جانم برای دوستان گلم بگوید که همین‌جور که درگیر چطور خرج کردن این پول شده بودم، همه‌ی بچه ماهی‌ها، یکی‌یکی تلف شدند، مولدها هم متاسفانه تلف شدند!!! هر چند که این اتفاق بد، خوبی اصلی‌اش این بود که فکرم راحت شد... ههههه... اما یک خوبی دیگری هم داشت. از آن 500 بچه ماهی، توانستم 5 عدد را همچنان نگه دارم و امسال نوروز، آنها را در آکواریوم منزل خواهیم داشت. من ویدئویی از آنها تهیه کرده‌ام که می‌توانید ببینید، ویدئوی 1.

این هم لینک یوتیوب ویدئو:

لینک یوتیوب

بله می‌دانم. تفاوت سایز بین ماهی‌ها زیاد است. یکی اندازه‌ی والدینش شده و بقیه ریزتر هستند. به خوشگلی مولدهایشان هم نیستند. این درواقع به این خاطر است که من تجربه‌ی کافی در تکثیر ماهیان زینتی ندارم اما خیلی علاقمند هستم که این حرفه را یاد بگیرم و بعنوان یک سرگرمی لذت‌بخش و کار جانبی، انجامش بدهم. فعلا در مرحله‌ی آزمایش و خطا هستم. برای همین، برای خودم هم، نمره‌ی 2 می‌دهم ;)

پیشاپیش نوروز 1399 را نیز خدمتتان تبریک می‌گویم و برای همه، آرزوی سلامتی و کامیابی در سال جدید دارم.

شاد و پیروز باشید.

مدیریت وب‌سایت آکسفوردپلاس.

منابع

1- وب‌سایت رسمی شرکت modeRNA.

2- گزارش منتشره در وب‌سایت خبرگزاری The New York Times.

3- گزارش منتشره در وب‌سایت خبرگزاری CNN.

4 - وب‌سایت سازمان جهانی بهداشت World Health Organization (WHO).