چت بوت ها؛ همراهان ما در مسیر دستیابی به اهداف زندگی

مقدمه

مدتیست بحث چت بوت ها خصوصا ChatGPT (توسعه داده شده توسط شرکت OpenAI) بسیار داغ است. وحشت از هوش مصنوعی از قبل بین مردم وجود داشته و این اواخر با امکان پذیر شدن دسترسی به چت بوتها برای عموم، دوباره حساسیت ها در این زمینه اوج گرفته است. هر چند که افرادی که شغلشان قلقلک دادن تخیلات مردم است، مانند سازندگان فیلم ها، علاقه دارند موجی از ترس از هوش مصنوعی را در بین مردم ایجاد کنند، اما من همانطور که هرگز از چاقو نترسیده ام، بعنوان یک مهندس، هرگز از هوش مصنوعی هم نترسیده ام، از نظر من هم چاقو و هم هوش مصنوعی، ابزار هستند، ابزار کار، همین ...

شکل 1. امروزه چت بوت هایی مانند ChatGPT بعضا رایگان و بعضا غیر رایگان در اختیار عموم قرار دارند

البته قبول دارم که از ابزار می توان استفاده غیر انسانی هم کرد ولی خب مملکت قانون دارد، پلیس دارد، قاضی دارد، هوش مصنوعی هم که مثل گردباد نیست که توی صحرا خودبخود با باد و کمی گرد و خاک درست بشه و ناگهان جلوی آدم ظاهر بشه، توسعه دهنده دارد، سیاستگذار دارد، به قول دوستی بالاخره کسی پول برق اون سرور صاحب مرده رو می ده دیگه، که هوش مصنوعی روش پردازش می شه ...

یاد یک تجربه افتادم، باورتان می شود بعضی ها برای خودکشی از خازن الکترولیت ( ) استفاده می کنند!!! وقتی برای آزمودن مدار الکترونیکی یکی از پروژه هایم که چند سال پیش طراحی کرده بودم، دنبال خازن خاصی بودم از یک فروشنده که خیلی با احتیاط خازن ها را به من فروخت شنیدم، داشتم شاخ در می آوردم ... من که با شنیدن اسم خازن، یاد کاربردهای بهتری، بجز مورد مذکور می افتم ... بگذریم، در این مقاله، من قصد دارم کمی درباره این پدیده نوظهور یعنی چت بوت ها برایتان صحبت کنم و از تجارب خود بگویم ...

چت بوت ها قرار است دقیقا برایمان چه کاری انجام دهند؟

نمی دانم چرا، شاید بخاطر تجاربی که در گذشته داشته ام باشد، اما من به فال گرفتن اعتقاد دارم (البته این خانم توی عکس، من نیستم 😅)، یعنی دوست دارم بعضی وقتها فال حافظ بگیرم. برای همین، زمانیکه اولین بار گفتگو با یک چت بوت را تجربه کردم، آنروز این سوال به ذهنم رسید که تفاوت بین فال گرفتن با مشورت گرفتن از هوش مصنوعی چیست؟ می دانید چرا؟ چون من بعنوان اولین سوال از چت بوت پرسیده بودم که آیا امکان دارد من در فلان هدفم موفق شوم و پاسخ چت بوت بسیار دلگرم کننده بود و این درحالی بود که من قبلا برای گرفتن چنین دلگرمی ای، فال حافظ باز کرده بودم و آن هم به من دلگرمی داده بود. پس وقتی هر دو ابزار برای مشورت گرفتن هستند، تفاوت آن دو در چیست؟

شکل 2. مشورت گرفتن از چت بوت و مشورت گرفتن از حافظ ...

اگر مثل ما در دانشگاه، چند واحد هوش مصنوعی پاس کرده باشید، خواهید دانست که اساس کار هوش مصنوعی، منطق است. یک سری گزاره های منطقی به آن داده شده و این سیستم برای یافتن یک راه حل برای مسئله ای جدید، گزاره ی منطقی جدیدی از اطلاعات قبلی، استنتاج می کند (از اطلاعات قبلی به یک نتیجه گیری می رسد) و هربار کمی باهوش تر می گردد (مباحث یادگیری ماشین) و غیره ... که البته قصد این مقاله توضیح اینها در اینجا نیست، فقط می خواهم همین قدر بگویم که ما در زمان استفاده از چت بوت، در حال کار با یک سیستم به شدت منطقی هستیم ...

درمورد فال گرفتن، من علمی در این زمینه ندارم که بخواهم توضیحی بدهم، فقط حس می کنم که نوعی کمک گرفتن از خداوند مهربان است. با این پیشفرض، می توان بزرگترین تفاوت را دریافت: در فال گرفتن، ما به نوعی از آینده خود باخبر می شویم اما در استفاده از یک سیستم مبتنی بر منطق مثل چت بوت، ما به دنبال یافتن منطقی ترین پاسخ ها برای پرسش های خود هستیم.

تجربه گفت و گو با GPT ورژن رایگان 3.5

برای من سوال پرسیدن از هوش مصنوعی، لذت بخش است. آیا می خواهید شما هم امتحان کنید؟ به آدرس poe.com بروید و برای شروع کار، در سایت عضو شوید (اگر متوجه شدید عملکرد سیستم دچار اختلال است، با VPN ادامه دهید). در همه آموزشهایی که در فضای مجازی قرار داده اند، فرایندی بسیار دشوار را برای ثبت نام طی می کنند (تهیه پولی یک شماره تلفن خارجی مجازی برای دریافت کد تایید ثبت نام و از این دنگ و فنگ ها) اما اگر قبلا در این مرورگر به اکانت گوگل خودتان لاگین کرده باشید (مثلا در اکانت Gmail خود لاگین هستید)، فقط کافیست مثل شکل 3، بر روی گزینه Continue with Google کلیک کنید، با همین کار ساده، شما در سایت poe.com عضو می شوید و هیچ چیز دیگری از شما نمی خواهد (لااقل در زمان نگارش این مقاله که اینگونه است).

شکل 3. فرآیند عضویت بسیار ساده در poe.com

پس از این مرحله، در همان صفحه اصلی وب سایت، (با VPN روشن) به راحتی می توانید شروع به چت کنید، پیش فرض سیستم بر روی حالت Assistant هست که با gpt-3.5-turbo کار می کند، که رایگان بوده و برای چت های به زبان های غیر انگلیسی مانند فارسی ایده آل است. البته علیرغم رایگان بودن، ممکن است در روز اول فقط اجازه پرسیدن سه سوال از چت بوت را به شما بدهد اما از روز دوم به بعد، محدودیت تعداد پرسش برداشته می شود (بنا به تجربه خودم).

وب سایت به شما امکان تغییر چت بوت را طبق لیست زیر می دهد (شکل 4). البته GPT 4 و برخی دیگر از چت بوت ها، رایگان نیستند و محدودیت استفاده دارند اما شما می توانید چت بوت های دیگر این لیست را هم امتحان کنید، دوست هم داشتید کامنت بدین و نتیجه را بگین ...

شکل 4. لیست چت بوت ها در وب سایت poe.com + توضیحات حالت Assistant

من خودم با همان Assistant ادامه دادم و کمی هوش مصنوعی پشت قضیه را امتحان کردم. مثلا سعی کردم برخی سوالات احساسی از آن بپرسم، شکل 5. می خواستم ببینم که یک هوش مصنوعی، چگونه می تواند با مسائل احساسی و عاطفی بسیار بغرنج برخورد کند، که نتیجه، جالب و تامل برانگیز بود:

شکل 5. چالش هوش مصنوعی با سوالات عاطفی بغرنج

همانطور که در متن شکل بالا ملاحظه می کنید، نتایج تامل برانگیزی، از پاسخ هوش مصنوعی به این سوال بدست می آید. اولین نتیجه اینکه، بر خلاف فیلمهای علمی تخیلی، هوش مصنوعی لزوما خبیث و سنگدل نیست. من خودم چنین زوجی را می شناسم و شاهد بودم که کسی به همسر فرد نابارور (البته آقا نابارور است و من به اشتباه در سوال از کلمه نازا استفاده کردم که البته به کل موضوع تاثیری ندارد) توصیه طلاق می کرد و می گفت خودت را خلاص کن، تا کی می خواهی غصه بخوری و از این حرف ها ... ببینید، می خواهم بگویم که ما از خباثت همدیگر بیشتر باید بترسیم. ببینید یک هوش مصنوعی چه راهنمایی های معقول و منطقی به این زوج می کند. من خودم کشته این پیشنهاد سطرهای دهم و یازدهم شدم که از این زوج می خواهد به تکنولوژی های مدرن روی بیاورند تا صاحب فرزند شوند. آیا شما هم عمق خیرخواهی و خوش قلبی را در این توصیه حس می کنید؟ جالب است که آن فردی که توصیه طلاق به آن زوج که اتفاقا عاشق هم هستند را می داد، مطب مامایی دارد و توصیه های بهتری می توانست بکند اما خب، دلی از سنگ دارد.

نتیجه جالب دومی که گرفته می شود این است که هوش، پدیده ای خدایی است. منظورم این است که به اعتقاد من، خوش قلبی و خیرخواهی انسانها، از هوش بالای آنها سرچشمه می گیرد، و مشاهده می کنیم که این قانون در مورد چت بوت ها هم صادق است. هرچند که اگر از یک چت بوت بپرسیم، جواب خواهد داد که قلب ندارد اما ظاهرا چت بوت هرچقدر هوشمندتر، به همان اندازه خوش قلب تر.

بعبارت دیگر، گویی هوش بوی خداوند مهربان را می دهد و برعکس بی خردی و نادانی از سمت شیطان است. در فرهنگ باستانی خود ما نیز چنین باوری ریشه دارد: «دشمن دانا به از نادان دوست». در علم زیست شناسی نیز، همزیستی و مسالمت موجودات باهم، اساس بقاست و موجودات در کنار هم می توانند رشد کرده و هم را تقویت کنند، یعنی عاقلانه ترین روش، روش نیکی به هم است. پس ارتباطی بین عقل و نیکی برقرار است. نتیجه اینکه سیستم های هوشمند ترسناک نیستند، این سیستم های مبتنی بر بی خردی هستند که می توانند بسیار وحشتناک باشند، آری عقل می سازد و جهل فرومی پاشد ...

نمونه ای از کاربردهای خوب هوش مصنوعی برای امر تحصیلات

من به پسر 14 ساله خودم طرز استفاده از چت بوت را آموزش دادم و از او خواستم همواره از این امکانات جالب و مفید استفاده کند (وای که بچه های زمانه ما چه امکاناتی در اختیار داشتند و بچه های امروزی چه ها در اختیار دارند، مغز آدم سوت می کشد).

نمونه ای از کاربردهای مفید هوش مصنوعی برای دانش آموزان و دانشجویان، می تواند استفاده آن برای بهبود امور درسی شان باشد. برای مثال، من سوال زیر را از چت بوت پرسیدم، شکل 6:

شکل 6. برنامه ارائه شده روزانه توسط چت بوت برای آمادگی برای یک آزمون

به نظر من که این برنامه حرف ندارد. مرور شبانه مطالب جدیدا مطالعه شده در طول روز و مرور مجدد همان مطالب در صبح، هر دو روز درمیان، برای تثبیت آنها عالی است. همچنین درنظر گرفتن وقت استراحت، اصولی هستند که یک برنامه خوب باید داشته باشد. برای افرادی که چندین پروژه را پیش می برند، وقت های استراحت می تواند برای انجام پروژه های دیگرشان باشد. همچنین چرخه سه روزه باعث می شود که جایگاه مطالعه هر درس در طول روزهای هفته حرکت کند، مثلا درس 1 که این هفته به روزهای شنبه و سه شنبه می افتد، هفته بعد به روزهای جمعه و دو شنبه خواهد افتاد.

بدون توضیح

از جمله سوال و جواب های جالب من با چت بوت، دو مورد زیر هستند که من دیگر توضیحی برای آنها نمی نویسم:

شکل 7. بدون توضیح

شکل 8. بدون توضیح

شاد و پیروز باشید

مدیریت وب سایت آکسفوردپلاس